Familiebedrijven: altijd een speciale samenwerking

Dagelijks werken Sandra Wolvekamp en Kees van Dijk, belastingadviseurs bij Baker Tilly, met veel plezier samen met familiebedrijven. Sandra en Kees leggen uit wat familiebedrijven uniek maakt en hoe zij zowel de huidige als de komende generatie helpen met hun ondernemersuitdagingen.

Wat maakt familiebedrijven uniek?

Sandra trapt af: “Wat er vooral uitspringt bij familiebedrijven is de passie voor hun product of dienstverlening, een sterke verantwoordelijkheid richting het personeel en lokale maatschappelijke betrokkenheid. Die unieke kenmerken maken ook de samenwerking met een familiebedrijf altijd speciaal, hun gedrevenheid werkt aanstekelijk.” Familiebedrijven hechten, net als Baker Tilly, waarde aan langetermijnrelaties, waarbij het voor hen ideaal is dat Baker Tilly van alle markten thuis is. “De lijntjes zijn kort. Met welke vraag mijn klanten ook zitten, ze kunnen bij mij terecht.”

Extra aandachtspunt: bedrijfsopvolging

Familiebedrijven ervaren dezelfde uitdagingen als andere ondernemers, denk aan verduurzaming, het economische klimaat, digitalisering en cyberrisico’s. Maar één uitdaging springt er voor familiebedrijven wel uit: bedrijfsopvolging. Zijn de kinderen (of andere familieleden) bereid het bedrijf over te nemen? Hoe regel je dat? En wat als de familie het bedrijf niet wil of kan voortzetten? Vragen met een emotionele lading. Baker Tilly begeleidt familiebedrijven met uiteenlopende vraagstukken over bedrijfsopvolging.

Kees: “Familiebedrijven zijn vooral op zoek continuïteit. Het is echter niet altijd meer vanzelfsprekend dat de kinderen het bedrijf overnemen. Tijden veranderen, de persoonlijke voorkeuren van kinderen krijgen een prominentere rol dan eerder.”

Huidige versus nieuwe generatie

Hoe ga je om met het verschil tussen de generaties? Sandra ziet veel familiebedrijven hiermee worstelen: “De nieuwe generatie voelt vaak toch dat de verwachtingen binnen het familiebedrijf hoger liggen dan in een regulier bedrijf. Omgekeerd wil de huidige generatie niet de druk uitoefenen, die zij vroeger wellicht voelden toen het vanzelfsprekend was dat familie het bedrijf overnam. Ouders en kinderen willen elkaar niet teleurstellen. Juist daar ligt een rol voor Baker Tilly. We nemen het initiatief om een open gesprek te voeren.”

Kees vult aan: “Voor de vertrekkende generatie is het belangrijk dat ze met een gerust hart het bedrijf kunnen achterlaten, waarbij er ook aandacht is voor een nieuwe carrière of bezigheden. Na een succesvol ondernemersleven is stilzitten meestal geen aantrekkelijke optie. Maar ook de ‘next-gen’, de opvolgende generatie, heeft vragen. Bijvoorbeeld over hoe ze binnen het bedrijf hun plek kunnen vinden, hoe ze zelfstandig de leiding kunnen nemen en welke koers de onderneming in de toekomst moet varen.”

Baker Tilly snapt de vragen en onzekerheden die spelen bij beide generaties en biedt ondersteuning. Zoals Management Development trajecten met aandacht voor de rol van de opvolger. En vanuit eigen lokale netwerken organiseert Baker Tilly bijvoorbeeld ‘next gen’ bijeenkomsten, waarin de nieuwe generatie met elkaar kan sparren en ervaringen kan uitwisselen.

Verwachtingen en afspraken 

Bij familiebedrijven spelen persoonlijke belangen, bedrijfsbelangen en familiebanden tegelijkertijd, dit kan schuren. Maar niemand zit te wachten op scheve gezichten of ruzie. Daarom is het belangrijk dat verwachtingen worden uitgesproken en afspraken goed worden vastgelegd. Dat kan bijvoorbeeld in een familiestatuut.

Sandra begeleidt dit proces: “Het familiestatuut kan klein zijn of een lijvig document. De weg ernaar toe is net zo belangrijk, want het kan over van alles en nog wat gaan. Het is een kwestie van goed luisteren naar welke vragen er spelen. Mag geld uit het bedrijf gebruikt worden om een woning te financieren? Mag je als kind aandeelhouder worden als je niet werkt in het bedrijf? Wat is de koers van het bedrijf? Enzovoorts.” Het familiestatuut maakt het voor familieleden makkelijker om elkaar aan te spreken op gemaakte afspraken. Sandra vervolgt: “Ik let ook op kwesties waar iedereen om heen draait, de spreekwoordelijke ‘olifant in de kamer’. Hoe zit het met (schoon)familieleden die níet in het bedrijf werken? Heeft de overdrager nog een rol binnen het bedrijf als de opvolging is afgerond? Het helpt dat ik als adviseur juist die kwesties bespreekbaar maak.”

“Familiebedrijven geven energie!”

Sandra en Kees halen veel voldoening uit hun samenwerking met familiebedrijven. Sandra: “Het is mooi om betrokken te zijn bij een ondernemer. Ik hoor graag waar hij wakker van ligt, met welke uitdagingen de onderneming te maken heeft én waar de kansen liggen. Zo kan ik mijn klanten proactief bijstaan. Over fiscale zaken adviseer ik zelf en voor andere kwesties kan ik rekenen op de brede kennis en expertise van Baker Tilly. Voor elk probleem bieden wij een oplossing.”

Kees is het hier helemaal mee eens en sluit af met: “De vertrouwensband die je opbouwt maakt het werken met familiebedrijven zo mooi. Familiebedrijven geven energie!”

Wet- en regelgeving op dit gebied kan onderhevig zijn aan verandering. Wij raden je aan om met jouw Baker Tilly adviseur te overleggen over de impact hiervan.