Standpunten kennisgroepen Belastingdienst binnenkort openbaar

Welke vragen behandelt een kennisgroep?

De Belastingdienst kent momenteel 26 zogenoemde ‘kennisgroepen’, gericht op specifieke belastinggebieden zoals de vennootschapsbelasting of de omzetbelasting. Wanneer een belastinginspecteur een bepaald vraagstuk niet op basis van de wet, de jurisprudentie of beleidsbesluiten kan beantwoorden, moet de inspecteur deze vraag soms neerleggen bij één van de kennisgroepen van de Belastingdienst. Deze kennisgroepen beantwoorden rechtsvragen of vragen over specifieke casussen, waarna in principe alle belastinginspecteurs gebonden zijn aan deze zienswijze.

Wat is de rechtskracht van een standpunt?

In de Grondwet staat dat belastingen alleen op basis van een wet geheven kunnen worden. Wanneer er echter onduidelijkheid is over de invulling of interpretatie van een wetsbepaling, wordt onder andere gekeken naar doel en strekking van de wet, zoals bijvoorbeeld tijdens de parlementaire behandeling besproken is. Ook vanuit de rechtspraak kunnen aanwijzingen over interpretatie volgen. Tot slot heeft de staatssecretaris de mogelijkheid om de wetstoepassing te verduidelijken door middel van het publiceren van een beleidsbesluit. Hoewel een beleidsbesluit niet gelijk staat aan een wet, mag u er als belastingplichtige wel vertrouwen aan ontlenen. De algemene beginselen van behoorlijk bestuur, waaronder het vertrouwensbeginsel en het gelijkheidsbeginsel, spelen hier een belangrijke rol. Als uw omstandigheden hetzelfde zijn als de situatie in een eerder beleidsbesluit , mag u verwachten dat de belastinginspecteur uw geval op dezelfde wijze behandelt.

Publicatie van kennisgroepstandpunten

Vorig jaar heeft de Rotterdamse rechtbank bepaald dat de openbaarmaking van kennisgroepstandpunten niet zomaar geweigerd mag worden. Er is bij breed intern gedeelde standpunten namelijk geen sprake meer van een ‘persoonlijke beleidsopvatting’ en de staatssecretaris mocht openbaarmaking van een standpunt daarom niet op deze grond weigeren. Met het oog op transparantie en naar aanleiding van een aantal openbaarmakingsverzoeken op grond van de Wet open overheid (Woo; de vervanger van de ‘Wob’), heeft de staatssecretaris aangegeven de standpunten uiterlijk 1 april 2023 op een website te publiceren. In eerste instantie gaat het om de kennisgroepstandpunten uit 2022, maar het is te verwachten dat ook eerdere standpunten (voor zover nog actueel) op termijn zullen worden gedeeld. Toekomstige standpunten zullen uiterlijk twee weken na afronding worden gepubliceerd.

Welke gevolgen heeft dit voor u?

Door publicatie van kennisgroepstandpunten krijgt u als belastingplichtige (en wij als belastingadviseur) een beter beeld van hoe de Belastingdienst met bepaalde rechtsvragen omgaat. Dit maakt dat het vooraf nog duidelijker is hoe de inspecteur de feiten zal wegen en de wet zal toepassen. Na bekendmaking van een standpunt (door publicatie op de website) heeft deze in principe dezelfde rechtskracht als een ‘officieel’ beleidsbesluit: u kunt er dus vertrouwen aan ontlenen. Maar let op: als een belastingaanslag definitief vaststaat, biedt nieuw beleid (dat wil zeggen: beleid dat nog niet gepubliceerd was op het moment dat de aanslag definitief werd) géén grond voor ambtshalve vermindering. De publicatie van de kennisgroepstandpunten betekent dus niet zomaar dat u het bekend gemaakte beleid in uw voordeel op voorgaande jaren kunt toepassen.

Uiteraard kijken wij uit naar de publicatie van de kennisgroepstandpunten en de eventuele inzichten die zij bieden. Heeft u vragen over de publicatie van de kennisgroepstandpunten? Aangezien de ontwikkelingen op dit gebied elkaar snel opvolgen, bespreekt uw adviseur graag de laatste stand van zaken met u, en wat de gevolgen of mogelijkheden voor u zijn.

Wet- en regelgeving op dit gebied kan onderhevig zijn aan verandering. Wij raden u aan om met uw Baker Tilly adviseur te overleggen over de impact hiervan.