Hoe analisten uw bedrijf beoordelen: de alfarisico’s (deel 1)

Bij een overname lichten financiële analisten het overname-object vaak grondig door op risico’s om uit te sluiten dat er in een latere fase ‘lijken’ uit de kast komen. Sommige risico’s vallen echter buiten de harde (cijfermatige) risico’s. Het gaat om risico’s die niet direct te ontrafelen zijn en daarmee moeilijk te kwantificeren zijn of risico’s die verbonden zijn met de markt in zijn geheel. Deze relatief ongrijpbare risico’s worden vaak de alfa-risico’s genoemd.

In een financiële due diligence analyse wordt doorgaans naar dit niet-systematische risico verwezen als het specifieke risicoprofiel van de betreffende onderneming. Dit specifieke risicoprofiel is een belangrijk element in het bepalen van de transactiewaarde. Analisten beoordelen de volgende aspecten als ze de alfa-risico’s van een over te nemen bedrijf onderzoeken:

omzetvolatiliteit / operationele leverage;
kwaliteit van data;
concentraties en sleutelpersonen.

Hieronder gaan we in op de eerste twee alfa-risico’s en krijgt u een helder beeld van de manier waarop analisten deze risico’s in kaart brengen voor investeerders. Wilt u meer weten over de laatste alfa-risico’s? Lees dan hier verder.

Omzetvolatiliteit / operationele leverage

Als eerste wordt de bestendigheid van de omzet onderzocht. Veel ondernemingen hebben seizoensgebonden of cyclische omzet. Volatiliteit in omzet buiten natuurlijke cycli om vormt echter een risico in een organisatie, aangezien het de kasstromen minder voorspelbaar maakt. Ook wordt het vaste kostenniveau ten opzichte van de omzet beoordeeld (operationele leverage). Bij een relatief hoog percentage vaste lasten is er sprake van een verhoogd risico, vooral als dit gepaard gaat met een volatiele omzet.

Wat zijn de mitigerende factoren in dit geval? Indien de onderneming een hoge omzet en hoge operationele leverage laat zien, kunnen deze gecombineerde risico’s alleen met voldoende liquiditeit beheerst worden. De analist onderzoekt daarom het niveau van liquide middelen, verhandelbare effecten en de beschikbaarheid binnen de kredietlijn om vast te stellen of deze buffer voldoende hoog is.

Kwaliteit van data

Het managen van de interne datakwaliteit is vaak een ondergeschoven kindje binnen een onderneming. Doorgaans wordt het ook gezien als noodzakelijke kostenpost, die weinig bijdraagt aan het resultaat van de onderneming.

Slechte datakwaliteit bestaat onder meer uit:

informatie, die niet gemakkelijk uit het systeem van de onderneming gehaald kan worden;
financiële gegevens,die niet up-to-date zijn;
verouderde accountingsystemen;
klanten die niet tijdig worden aan- en/of afgesloten;
belangrijke contracten, die niet worden behouden en onderhouden;
belangrijke transacties, die niet volledig worden gedocumenteerd;
onjuiste omzetverantwoording of
zwakke of niet-bestaande controles op activa.

Helaas beschouwen veel ondernemers de kosten van het up-to-date houden van zowel een nauwkeurige boekhouding op transactiebasis als IT-systemen en controles, als kosten zonder toegevoegde waarde. Dit is een kritieke fout, die soms pas naar boven komt als het management de onderneming probeert te verkopen of herkapitaliseren. Bovendien stelt deze houding het management en de wijze waarop zij het bedrijf leidt in een slecht daglicht bij een potentiële koper.

Er zijn enkele mitigerende factoren bij slechte datakwaliteit, maar deze hebben wel een negatief effect op de transactie. Om zichzelf te beschermen tegen onnauwkeurigheden in omzet, resultaat en het potentieel voor niet of onvoldoende geregistreerde schulden, kan een koper mogelijk niet anders dan de prijs verlagen of de dealstructuur aanpassen. De koper kan voorstellen om de borgrekening (escrow), de vrijwaringsbedragen en de periode waarin de verklaringen en garanties van kracht blijven, te verhogen. In een worst case scenario kan een koper er zelfs voor kiezen de transactie niet door te laten gaan, vanwege de onzekerheid omtrent het daadwerkelijke economische resultaat van de onderneming.

Dit risico – de kwaliteit van data – wordt vaak over het hoofd gezien. Het onvermogen van het management om bewijs te produceren ter ondersteuning van resultaat, resultaataanpassingen of mitigerende factoren, leidt vaak tot een nerveuze koper. En een nerveuze koper zegt altijd nee.

Conclusie

Risico is een kritieke component bij het bepalen van de kwaliteit van de inkomsten van een onderneming. Het risicoprofiel biedt de koper inzicht in de werkelijke duurzaamheid van deze inkomsten. Substantiële inkomsten zouden gemakkelijk uiteen kunnen vallen, als één of meer van genoemde risico’s realiteit zou(den) worden. Hoe meer de ongemitigeerde risico’s zich opeenstapelen, helemaal wanneer deze niet voorafgaand zijn medegedeeld aan een potentiële koper via het memorandum of een sell-side due diligence, hoe minder waarschijnlijk het is dat een transactie plaats zal vinden tegen de origineel overeengekomen prijs en structuur.

Lees hier verder als u de andere alfarisisco’s wilt ontdekken. Overweegt u de verkoop van uw bedrijf? Neem dan gerust contact met ons op voor een vrijblijvende kennismaking of kijk eens bij onze referenties.

Maak direct een afspraak

Dit bericht is meer dan zes maanden geleden gepubliceerd. Omdat wet- en regelgeving continu in beweging is, raden wij u aan met uw Baker Tilly adviseur te bespreken of de informatie in dit bericht actueel is en gevolgen heeft (of mogelijkheden biedt) voor uw situatie. Uw adviseur praat u graag bij over de laatste stand van zaken.